Szkoły prywatne w UK – jak funkcjonują?

Wielu Brytyjczyków inwestuje w edukację swoich dzieci, aby zapewnić im lepszą przyszłość zawodową. Coraz częściej robią to także emigranci, którzy osiedlili się na Wyspach. Jednak jakie placówki zapewniają wysoki poziom kształcenia? Przede wszystkim szkoły prywatne, których jest tutaj ponad 2 500. Uczęszcza do nich około 7% wszystkich dzieci w Wielkiej Brytanii. Dowiedzmy się, jak funkcjonują tego typu szkoły i ile kosztuje kształcenie w elitarnych szkołach prywatnych w UK.

Szkoły prywatne w Wielkiej Brytanii, czyli edukacja w independent schools

Szkoły prywatne w Wielkiej Brytanii to niezależne placówki edukacyjne. Nie są finansowane przez rząd, lecz z prywatnych środków rodziców. Bywają określane też jako „independent schools” albo szkoły publiczne. Ta ostatnia nazwa może być myląca, lecz chodzi tutaj o podkreślenie ich dostępności dla każdego. Dowiedzmy się więcej na temat poziomu kształcenia, rekrutacji, uczniów i rodzajów szkół prywatnych oraz samych perspektyw dla ich absolwentów.

Poziom kształcenia w szkołach prywatnych w UK

Nie da się ukryć, że poziom edukacji w szkołach prywatnych jest lepszy, niż w szkołach państwowych. Za wyższą jakością kształcenia stoi przede wszystkim rozbudowana baza dydaktyczna takich placówek oraz zatrudnianie w niej najlepszych nauczycieli, którzy dodatkowo motywowani są do solidnej pracy poprzez atrakcyjne wynagrodzenie, na jakie nie mogą liczyć dydaktycy w standardowych szkołach. British Independent Secondary Schools czy inne prywatne jednostki, choć są niezależne, muszą spełniać pewne kryteria i standardy narzucone przez brytyjski program nauczania. Podlegają także obowiązkowemu wpisowi do Department of Education and Science. Z wyjątkowo wysokiego poziomu kształcenia słyną m.in. szkoły położone w Rugby, Winchester, Charterhouse czy Eton.

Warto też dodać, że w płatnych placówkach edukacyjnych stawia się nie tylko na rozwój intelektualny, ale i sportowy. Wyrazem tego są dostępne tam bogate zaplecza sportowe. Na terenie kampusu uczniowie zwykle mogą pograć m.in. w badmintona, a także spróbować swoich sił w hokeju na trawie czy lekkoatletyce. Przykładowo, jedna z najlepszych prywatnych szkół w Anglii północnej – Queen Ethelburga’s – posiada boiska do gry w koszykówkę, siatkówkę, piłkę nożną, rounders, netball, krykieta, hokeja, a także korty tenisowe, kryty basen i centrum fitness. W większości szkół w Wielkiej Brytanii dostępne są też stołówki, biblioteka i duża sala ze sceną.

Rekrutacja do niezależnych szkół w UK

Rodzice, którzy decydują się na edukację swoich pociech w szkołach prywatnych w Wielkiej Brytanii, muszą rozpocząć działania w tym kierunku dużo wcześniej. Wiele szkół prowadzi bowiem zapisy nawet z 2-letnim wyprzedzeniem. Dotyczy to zwłaszcza najbardziej prestiżowych placówek. Trzeba też pamiętać, że zapisanie dziecka na listę chętnych wcale nie gwarantuje jego przyjęcia, bowiem wszyscy potencjalni uczniowie przystępują jeszcze do egzaminów wstępnych, które rozstrzygają, kto ostatecznie zostanie przyjęty. Egzaminy te mogą mieć formę testu pisemnego, rozmowy kwalifikacyjnej albo analizy referencji i wcześniejszych osiągnięć kandydata. Warto zatem już wcześniej skompletować sobie dokumenty z poprzednich szkół, które będą potwierdzeniem dobrych wyników w nauce.

Z reguły dzieci uczęszczające wcześniej do polskich szkół bez większego trudu radzą sobie z zaliczeniem egzaminów wstępnych do szkół prywatnych w Anglii, ale jeżeli chcemy ograniczyć ryzyko, warto startować w rekrutacjach do kilku szkół. Istnieją też agencje, które mogą pomóc w procesie aplikacji do prywatnej szkoły albo uczelni oraz w samym doradztwie w zakresie edukacji zagranicznej. Jedną z popularnych jest Baltic Council.

Uczniowie – kto może uczęszczać do independent school?

Zasadniczo, prywatne szkoły w Anglii czy Walii są otwarte dla wszystkich uczniów w wieku od 2 do 19 lat, którzy uzyskają pozytywny wynik egzaminów wstępnych i będą uiszczać cosemestralną opłatę za kształcenie. Jeśli zaś chodzi o poziom intelektualny, z reguły w tego typu szkołach uczą się dzieci zdolne, a niektóre placówki mają nawet specjalne programy przeznaczone dla dzieci o wybitnych talentach, np. w dziedzinie muzyki czy teatru. Są jednak i szkoły, które wspierają dzieci o szczególnych potrzebach, np. cierpiących na dysleksję.

Niezależnie od typu placówki, regułą jest to, że uczniowie grupowani są w niewielkie klasy, maksymalnie kilkunastoosobowe, a mało kiedy cała grupa w takiej samej liczebności pozostaje do końca procesu kształcenia. Jeśli mowa o uczniach to warto też wiedzieć, że na terenie szkół prywatnych w UK zwykle wymagane jest noszenie jednakowych, oficjalnych strojów – „mundurków”. Nie oznacza to jednak, że niszczony jest indywidualizm młodych ludzi. Taki ubiór ma raczej za zadanie wyróżnić tego typu placówki i noszony jest z dumą.

Rodzaje szkół prywatnych w Anglii

Brytyjskie szkoły prywatne obejmują wszystkie poziomy edukacji, począwszy od pre-preparatory schools, czyli odpowiednika polskiego przedszkola, po prywatne uczelnie. Dostępne są również prywatne żłobki. Ogólnie baza prywatnych podmiotów edukacyjnych dostępna jest na stronie internetowej Stowarzyszenia Szkół Prywatnych w UK – Independent Schools Association. Korzystając z działającej tam wyszukiwarki, z łatwością możemy znaleźć szkoły dostępne w pobliżu lub w konkretnym mieście. Możemy też zawęzić wyniki, odpowiednio ustawiając kryteria wyszukiwania. Prywatne placówki edukacji można bowiem podzielić pod wieloma względami:

płeć uczniów – niektóre szkoły przyjmują jedynie chłopców albo jedynie dziewczynki. Przykładowo, do popularnych szkół żeńskich z internatem zalicza się Queen Anne’s School i Adcote School. Istnieją jednak też szkoły koedukacyjne i takie, które przyjmują np. dziewczęta w wieku 16-19 lat (sixth-form). Jedną z popularnych szkół koedukacyjnych jest Royal Russell School w Londynie. To także przykład międzynarodowej szkoły prywatnej w Anglii, gdyż są w niej uczniowie z ponad 20 krajów świata;
internat – mniejsze szkoły z reguły nie mają budynków przeznaczonych na potrzeby mieszkaniowe uczniów, ale są też szkoły z internatem w Wielkiej Brytanii (tzw. boarding schools). To duże ułatwienie, bo dziecko nie musi codziennie pokonywać drogi z domu do szkoły i z powrotem. Boarding School wiąże się jednak z dużo wyższymi kosztami;
religia – aby uniknąć prześladowania na tle religii czy pochodzenia, niektóre placówki tworzą specjalne miejsca np. dla Muzułmanów, Żydów czy osób niewierzących;
specyficzne programy kształcenia – kształcenie w niektórych szkołach oparte jest o specyficzne metody pedagogiczne, np. metodę Montessori czy model nauczania Steinera-Waldorfa;
specyficzne potrzeby uczniów – tworzone są specjalne szkoły prywatne w UK przeznaczone dla uczniów z niepełnosprawnościami czy trudnościami w uczeniu się;
kryteria przyjęcia – nie wszystkie placówki prowadzą egzaminy wstępne. Rekrutacja, zwłaszcza do przedszkoli, najczęściej odbywa się na zasadzie kolejności zgłoszeń.

Perspektywy po ukończeniu independent school

Jak zostało wcześniej wspomniane, prywatne szkoły w Anglii czy Irlandii Północnej utrzymują wysoki poziom kształcenia, dlatego doskonale przygotowują swoich uczniów do podjęcia nauki na uczelniach wyższych. Zwykle absolwenci osiągają bardzo dobre wyniki egzaminów GCE A-levels czy GCSE i trafiają na najlepsze uniwersytety. Jak podają statystyki, połowa studentów tak cenionych uczelni jak te w Cambridge czy Oxfordzie to właśnie byli uczniowie szkół prywatnych. Ogólnie zaś, jeden na czterech uczniów placówek prywatnych zostaje później studentem na college’ach w Wielkiej Brytanii.

Czesne w prywatnych szkołach w Anglii

Niestety, o ile edukacja w Wielkiej Brytanii w szkołach państwowych jest bezpłatna, o tyle posyłając dziecko do szkoły prywatnej trzeba liczyć się z dość dużymi kosztami. Jednostki te pobierają opłaty za każdy semestr kształcenia, przy czym w UK rok szkolny składa się z trzech semestrów, a nie jak u nas – z dwóch. Dowiedzmy się zatem, jak wyglądają koszty edukacji w independent schools w Durham, Canterbury czy innych miastach Wielkiej Brytanii.

Ile kosztuje szkoła prywatna w UK?

Choć szkoły prywatne nie są nastawione na osiąganie zysków, opłaty, które trzeba wnosić za naukę, nie należą do niskich. Zacznijmy jednak od tego, że ceny mogą różnić się w zależności od rodzaju szkoły, jej prestiżu czy lokalizacji. Z reguły, prywatne szkoły w Anglii północnej są tańsze, niż te na południu, np. w Londynie, Surrey czy Essex. Z kolei od Anglii tańsza jest zazwyczaj Walia, Szkocja i Irlandia Północna. Na poziom kosztów w ogromnej mierze wpływa też internat, przy czym szkoły z internatem dla chłopców są zwykle droższe, niż z internatem dla dziewcząt. Ogólnie można jednak przyjąć, że średnia wysokość czesnego w przypadku poszczególnych poziomów edukacji kształtuje się następująco:

Pre-preparatory schools – 1000-1500 funtów za semestr;
Junior preparatory schools – 1600 – 3000 funtów za semestr;
Independent secondary schools – 2000 – 5000 funtów za semestr;
Colleges – od 5000 funtów za semestr.

Pamiętajmy jednak, że czesne to nie wszystko. Czasem trzeba ponieść dodatkowe, obowiązkowe opłaty, np. w ramach wpisowego. W Independent secondary schools osobno płatne są także zajęcia przygotowujące do A-Level, czyli odpowiednika polskiej matury. Koszty te sięgają nawet 10 000 funtów. Wcześniej trzeba wybrać 3 przedmioty, które uczeń będzie zdawał w ramach tego egzaminu. Do wyboru jest m.in. geografia, matematyka, informatyka, język i literatura angielska, język obcy, chemia, biologia, ekonomia, psychologia, socjologia czy filozofia. Warto dobrze przemyśleć wybór i odpowiednio przygotować się do egzaminu, gdyż niezdanie go wiąże się z powtarzaniem roku i kolejnymi płatnymi kursami.

Wsparcie finansowe

Jak widać, kształcenie w szkołach prywatnych w UK nie jest tanie. W dodatku z roku na rok jego ceny rosną. Wielu rodziców zastanawia się, w jaki sposób pozyskać fundusze na edukacje swoich pociech. Jest na to kilka sposobów. Po pierwsze, można skorzystać ze wsparcia banków. W swojej ofercie mają one specjalne ubezpieczenia oraz programy inwestycyjne. Po drugie, niektóre szkoły zapewniają stypendia zależne od dochodów w gospodarstwie domowym ucznia. Co prawda, ich kwota nie będzie w stanie pokryć czesnego w całości, ale dla wielu rodziców jest to cenna pomoc, dzięki której udaje się uzupełnić braki w budżecie. Dodatkowe fundusze można pozyskać też dzięki stypendiom naukowym. Warunkiem jest jednak to, by dziecko osiągało wysokie wyniki w nauce. Kwota stypendiów dla najlepszych uczniów zależy od szkoły. Oczywiście w większych i bardziej prestiżowych placówkach będzie większa, ale większa będzie też trudność w tym, by je uzyskać.

Kształcenie prywatne w UK – podsumowanie

Podsumowując, szkoły prywatne odgrywają ważną rolę w systemie edukacji w Wielkiej Brytanii. Warto wziąć je pod rozwagę, planując ścieżkę edukacyjną swojego dziecka. Jeżeli zainteresował Cię ten artykuł, zapraszamy do śledzenia aktualności na naszym blogu, aby poszerzać swoją wiedzę o inne przydatne informacje i ciekawostki z życia w UK.
Osoby z Polski mieszkające na Wyspach zachęcamy także do korzystania z naszej usługi przelewów na polskie konta bankowe, dzięki której można wiele zaoszczędzić.